सहसंपादक अनिल बोराडे
धुळे – येथील एस.एम. बियानी विधी महाविद्यालयाने विद्यार्थ्यांच्या व्यावहारिक आणि तांत्रिक ज्ञानात भर घालण्यासाठी "दिवाणी दावे : स्वरूप, प्रक्रिया व व्यावहारिक परिणाम" या विषयावर एका विशेष व्याख्यानाचे आयोजन केले. या कार्यक्रमासाठी जिल्हा व सत्र न्यायालयातील ज्येष्ठ विधिज्ञ अॅड. अनिलजी पाठक प्रमुख वक्ते म्हणून उपस्थित होते.
अॅड. पाठक यांनी विद्यार्थ्यांना दिवाणी दाव्यांच्या कायदेशीर तरतुदी, त्यामागील प्रक्रिया आणि न्यायालयातील त्यांची अंमलबजावणी याबद्दल सखोल मार्गदर्शन केले. त्यांनी केवळ सैद्धांतिक माहिती न देता, प्रत्यक्ष न्यायालयीन कामकाजात येणाऱ्या अडचणी आणि त्यावरच्या उपाययोजना स्पष्ट उदाहरणांसह समजावून सांगितल्या. त्यांच्या व्याख्यानाचा मुख्य उद्देश विद्यार्थ्यांना पुस्तकी ज्ञानासोबतच प्रत्यक्ष अनुभवाचे ज्ञान देणे हा होता.
दिवाणी दाव्यांचे प्रकार आणि त्यांचे स्पष्टीकरण
अॅड. पाठक यांनी विविध प्रकारच्या दिवाणी दाव्यांचे सविस्तर विश्लेषण केले, जे विद्यार्थ्यांना त्यांच्या अभ्यासासाठी आणि भविष्यातील वकिलीसाठी अत्यंत उपयुक्त ठरले. त्यांनी खालील प्रमुख दाव्यांवर प्रकाश टाकला:
* घोषणा दावे (Declaration Suits) – एखाद्या व्यक्तीचा कायदेशीर हक्क किंवा अधिकार निश्चित करण्यासाठी हे दावे दाखल केले जातात.
* प्रतिबंधक आदेश दावे (Injunction Suits) – विशिष्ट कृती करण्यास मनाई करण्यासाठी किंवा एखाद्या व्यक्तीला एखादी कृती करण्यास भाग पाडण्यासाठी याचा उपयोग होतो.
* विशिष्ट पालन दावे (Specific Performance Suits) – जेव्हा एखादा करार पूर्ण केला जात नाही, तेव्हा त्याची सक्तीने अंमलबजावणी करण्यासाठी हे दावे दाखल केले जातात.
* मालकी व ताबा परत मिळविण्याचे दावे (Recovery of Possession Suits) – बेकायदेशीरपणे ताब्यात घेतलेली मालमत्ता परत मिळवण्यासाठी हे दावे महत्त्वाचे आहेत.
* पैसे वसुलीचे दावे (Money Recovery Suits) – कर्ज किंवा कराराच्या आधारे देय असलेले पैसे वसूल करण्यासाठी हे दावे दाखल केले जातात.
* वाटपाचे दावे (Partition Suits) – वारसा हक्कातील संयुक्त मालमत्तेची कायदेशीर विभागणी करण्यासाठी यांचा वापर होतो.
* भाडेकरू हकालपट्टी दावे (Eviction Suits) – भाडेकरूने कराराचा भंग केल्यास किंवा अटींचे उल्लंघन केल्यास त्याला मालमत्तेतून बाहेर काढण्यासाठी हे दावे दाखल केले जातात.
कार्यक्रमाचा प्रतिसाद आणि पुढील वाटचाल
कार्यक्रमाचे प्रास्ताविक प्रा. आशिष गांगुर्डे यांनी केले, ज्यांनी अशा व्याख्यानांचे महत्त्व विशद केले. कार्यक्रमाचे यशस्वी सूत्रसंचालन अॅड. भाग्यश्री नागमोती यांनी केले आणि शेवटी अॅड. हितेश पाटील यांनी आभार प्रदर्शन केले. याप्रसंगी अॅड. राहुल कुमार मैंद, अॅड. अनिता सावंत, अॅड. उत्तमराव अवचार यांच्यासह महाविद्यालयातील प्राध्यापक आणि विद्यार्थी मोठ्या संख्येने उपस्थित होते.
या विशेष व्याख्यानाला विद्यार्थ्यांनी प्रचंड सकारात्मक प्रतिसाद दिला, ज्यामुळे हा कार्यक्रम अतिशय यशस्वी झाला. अशा प्रकारच्या कार्यक्रमांमुळे विद्यार्थ्यांना कायद्याच्या अभ्यासातील बारकावे समजून घेण्यास मदत होते आणि त्यांच्या व्यावसायिक कौशल्यांना धार मिळते.
Post a Comment
0 Comments